Giurgia and the Greek vlachs - Athen's shops - by Mavrommati Vaso

Οι εν Αθήναις καταστηματάρχες εκ Τζούρτζιας Ασπροποτάμου
από την εποχή του Μεσοπολέμου έως το τέλος του 20ου αιώνα

Τελευταία ενημέρωση: 10/5/2009 

Κατάστημα Νο 51 - Μαυρομμάτης Χρήστος (Τάμος)   Μέχρι και το τέλος του 19ου αιώνα, οι Τζουρτζιώτες ήταν ως επί το πλείστον κτηνοτρόφοι, τυροκόμοι και αγωγιάτες. Το σκληροτράχηλο του ορεινού περιβάλλοντος, οι περιορισμένες δυνατότητες απασχόλησης και οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικρατούν κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, ανάγκασαν τους κατοίκους του χωριού να ακολουθήσουν και αυτοί το ρεύμα της εσωτερικής μετανάστευσης που εξελίχθηκε από τις αρχές μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα, κυρίως προς την πρωτεύουσα της χώρας.

   Οι πρώτοι πατριώτες πήραν το δρόμο για την Αθήνα και άρχισαν να δραστηριοποιούνται στον τομέα του εμπορίου και πιο συγκεκριμένα των τροφίμων. Στην πορεία τους ακολούθησαν κι άλλοι και το φαινόμενο απόκτησε  διαστάσεις. Οι νεώτεροι μαθήτευαν κοντά στους μεγαλύτερους και αργότερα άνοιγαν τα φτερά τους και έφτιαχναν τα δικά τους καταστήματα. Έτσι, γύρω στο 1940, οι Τζουρτζιώτες μπακάληδες αποτελούσαν μια σημαντική μερίδα στην τότε πόλη των Αθηνών, με τη λειτουργία περισσότερων των 100 καταστημάτων, κυρίως αγορές τροφίμων και οινοπαντοπωλεία.

   Προκειμένου λοιπόν να κρατήσουμε στη μνήμη μας αυτούς τους άξιους συμπατριώτες μας που με την προκοπή τους, την αξιοσύνη τους και την αγάπη τους για την Τζούρτζια, προσέφεραν από τον ιδρώτα τους, στήριξαν το χωριό και περίμεναν με πόθο όλο το χρόνο τις λίγες μέρες του πανηγυριού για να επιστρέψουν, καταγράφουμε σε αναλυτικό πίνακα τα ονόματα και τη δραστηριότητά τους.

   Τα στοιχεία που παραθέτουμε αφορούν κυρίως στις δύο προηγούμενες γενιές (κάτι που σημαίνει, χονδρικά, έναρξη δραστηριότητας πριν το 1960), καθαρά για ιστορικούς λόγους και για αποφυγή της λήθης, και με κανένα τρόπο δεν αποσκοπούν στην πλήρη καταγραφή των σημερινών, αξιόλογων κατά τα άλλα, δραστηριοτήτων των συμπατριωτών μας.

   Η συγκέντρωση των στοιχείων έγινε με υποδείξεις των πατριωτών στην πλατεία του χωριού, κάτω από το μεγάλο πλάτανο. Ευχαριστούμε όλους όσους συνεισέφεραν με τις πολύτιμες γνώσεις που μας μετέφεραν και ιδιαίτερα το δημογέροντα και πρώην πρόεδρο του χωριού Γεώργιο Ζώγα. Επίσης, όπως πάντα, οι διορθώσεις και παρατηρήσεις σας είναι ευπρόσδεκτες.

Μαυρομμάτη Α.Β.
Αύγουστος 2006


Α/Α

Όνομα

Είδος καταστήματος

Διεύθυνση

1

Απόστολος Αλεξίου & Ράμμος

Χονδρεμπόριο τυροκομικών προϊόντων

Σωκράτους 7

2

Κων/νος Βουτσιλάς

Χονδρεμπόριο τυροκομικών προϊόντων

Σωκράτους 29

3

Δημήτριος Ιωαν. Γιαννίτσης (Τζίμης)

White House – Υπερκατάστημα τροφίμων της εποχής (1923-25)

Πλατεία Ομονοίας – έναντι θεάτρου Κοτοπούλη

4

Δημήτριος Ιωαν. Γιαννίτσης (Τζίμης)

Παραδοσιακό καφενείο

Πλατεία Μεταξουργείου

5

Δημήτρης Ιωαν. Γιαννίτσης (Τζίμης)

Παντοπωλείο

Αγ. Γεώργιος, Κυψέλη

6

Γρηγόριος & Ιωάννης Γιαννίτσης

Κατάστημα τροφίμων

Μπενάκη & Τζαβέλα, Εξάρχεια

7

Ιωάννης & Αθανάσιος Γιαννίτσης

Κατάστημα τροφίμων

Σόλωνος 1, Πλατεία Κάνιγγος

8

Δημήτριος Γκάρτζος & ΣΙΑ

«Elegant for men» Ανδρικά είδη

Σταδίου & Γεωργ. Σταύρου

9

Γεώργιος Γκουντούφας & Ιωάννης Κούτσιας & Απόστολος Λαϊάκης

Κατάστημα τροφίμων

Δυρραχίου & Αγίου Μελετίου, Σεπόλια

10

Γεώργιος Γκουντούφας  & Απόστολος Λαϊάκης

Κατάστημα τροφίμων

Τέρμα οδού Ιπποκράτους & Λ. Αλεξάνδρας

11

Ευάγγελος Γκουντούφας (Ραστάφαρης)

Κρεοπωλείο

Παραποτάμιος, αρχές Συγγρού

12

Απόστολος Γκουντούφας (Μπακατόλης)

Κρεοπωλείο

Πατησίων

13

Ευάγγελος Γκουντούφας

Τουριστικά είδη

Αδριανού, Μοναστηράκι

14

Αφοι Δήμα του Βασιλείου

Παντοπωλείο (1923-25)

Στάση Αγγελοπούλου

15

Γεώργιος Β. Δήμας

Παντοπωλείο

Γ΄Σεπτεμβρίου 87Β, Πλατεία Βικτωρίας

16

Βασίλειος Ιωάν. Δήμας

Αγορά τροφίμων (1925-33)

Αγγελοπούλου, Κυψέλη

17

Σωτήριος, Χρήστος & Δημήτριος Ζώγας (Ντίκου)

Παντοπωλείο

Κνωσού 1, Ν. Σμύρνη

18

Γεώργιος Ήππας (Γούλης)

Παντοπωλείο

Αχιλλέως, Πλατεία Μεταξουργείου

19

Θεοδώρου

Οινοπαντοπωλείο

Οδός Φιλίππου, Μοναστηράκι

20

Δημήτριος Αθαν. Καλαμπόκας

Οινομαγειρείο (1935-43)

Σίνα 30

21

Σωτήριος & Γεώργιος Καμπέρης (Κουφάκης)

Αγορά τροφίμων

Τέρμα Κυψέλης στο Γαλάτσι

22

Γεώργιος Καμπέρης

«Taylor» Ραφείο

Πανεπιστημίου, Πλατεία Ομονοίας

23

Χρήστος Αποστ. Κλεισούρας

Παντοπωλείο

Πλατεία Κολιάτσου, Πατησίων

24

Αθανάσιος Αποστ. Κλεισούρας (Ψεύτης)

Παντοπωλείο

Τέρμα Πατησίων

25

Γεώργιος Αποστ. Κλεισούρας

Παντοπωλείο

Πλατεία Αττικής

26

Κων/νος Γ. Κλεισούρας

Οινοπαντοπωλείο

Αγ. Γεώργιος, Ακαδ. Πλάτωνος

27

Απόστολος & Κων/νος Κλεισούρας, μετέπειτα, Δημήτριος & Γεώργιος Κλεισούρας

Οινοπαντοπωλείο

Λιοσίων

28

Ηλίας Αποστ. Κλεισούρας

Λαϊκές αγορές

 

29

Γεώργιος & Κων/νος Κούτσιας, μετέπειτα Βασίλειος & Νικόλαος Κλεισούρας

Κατάστημα τροφίμων

Σκουφά & Σίνα, Κολωνάκι

30

Γεώργιος Κούτσιας (Μάκας)*

Οινοπαντοπωλείο

Ζωοδόχου Πηγής & Μεθώνης, Εξάρχεια

31

Δημήτριος Γεωργ. Κούτσιας (Μάκας)

Κατάστημα γαλακτοκομικών προϊόντων

Αγ. Στυλιανού 33, Γκύζη

32

Στυλιανός Κούτσιας (Ζαν)

Βιοτεχνία συσκευασίας μπαχαρικών

Άγιοι Ανάργυροι

33

Θεόδωρος Αθαν. Κούτσιας (Μπέσας)

Κατάστημα τροφίμων

Χαροκόπου, Καλλιθέα

34

Γεώργιος Αθαν. Κούτσιας

Παντοπωλείο

Πλατεία Χαλανδρίου

35

Ευάγγελος Αθαν. Κούτσιας (Βαγγελάκος) & Ιωαν. Αθαν. Κούτσιας (Γιάντσαρος)

Παντοπωλείο

Μητροπόλεως, έναντι Καθεδρικού Ι.Ν. Αθηνών

36

Ευάγγελος Αθαν. Κούτσιας (Βαγγελάκος)

Παντοπωλείο

Μαρούσι

37

Βασίλειος Κούτσιας (Κούρτης)

Διακίνηση ξηρών καρπών – Κάμαρες*

Έναντι Ι. Ναού Αγ. Αικατερίνης, Πλάκα

38

Παναγιώτης Λαϊάκης (Καλυβίτης)

Χονδρική πώληση τυροκομικών προϊόντων

Σοφοκλέους, έναντι στοάς εμπορίου

39

Δημήτριος Λεπενιώτης (Μπούρας)

Παντοπωλείο

Δωδώνης, Κολωνός

40

Ιωάννης Λεπενιώτης

Οινοπαντοπωλείο

Σερρών 30, Προφήτης Δανιήλ

41

Βασίλειος & Νικόλαος Λεπενιώτης (Παπλής)

Οινοπαντοπωλείο

Αγίας Σοφίας 71, Κολωνός

42

Χρήστος Λεπενιώτης

Παντοπωλείο

Παλαιό τέρμα Κυνοσάργους

43

Γεώργιος Ιωαν. Μαλέμης (Γιανούσης)

Παντοπωλείο

Πλατεία Αμερικής - Αγάμων

44

Γεώργιος Μαλέμης (Κεφτές)

Παντοπωλείο

Στάση Αγίου Λουκά, Πατησίων

45

Νικόλαος Μαλέμης (γαμπρός Χρ. Σιμιτσή)

Παντοπωλείο

Κάτω Πατήσια

46

Κωσταγιάννος Μαλέμης (Καλόγερος)

Παντοπωλείο

Κουκάκι

47

Αθανάσιος Μαλέμης (Βάρας)

Παντοπωλείο

Στάση Βαρζακάκου, Μαρούσι

48

Ιωάννης Μαλέμης (Γιαννούσης)

Διακίνηση ξηρών καρπών – Κάμαρες*

Γαργατέτα, Κουκάκι

49

Αλέξανδρος Γεωρ. Μανώλης

Παντοπωλείο

Θέωνος 8, Ν. Κόσμος

50

Χρήστος Μαυρομμάτης (Τσιάνης), μετέπειτα Γιώργος Μαυρομμάτης

Παντοπωλείο

Σκύρου 17, Κυψέλη

51

Χρήστος Απ. Μαυρομμάτης (Τάμος), μετέπειτα Απόστολος & Κων/νος Μαυρομμάτης

Αγορά τροφίμων, εδώδιμα – αποικιακά (1926-96)

Πλάτωνος 103 & Κρατύλου 2,  στάση Μαυρομμάτη, Ακαδ. Πλάτωνος

52

Χρήστος Απ. Μαυρομμάτης (Τάμος), μετέπειτα Αλέξανδρος & Αθανασία Μαυρομμάτη

Πρότυπο εργοστάσιο αρτοποιίας δυναμικότητας 3.000 οκάδων άρτου και αρτοσκευασμάτων και κατάστημα τροφίμων (1938-95)

Μπαϊρακτάρη 4, Ελληνορώσων

53

Χρήστος και Ιωάννης Μαυρομμάτης (Ψοφάκης)

Πρώτη πανελληνίως γνωστή μπυραρία και ψητοπωλείο

Ιερά οδός και Κωνσταντινουπόλεως (στάση Μαυρομμάτη, Σίδερα)

54

Βασίλειος Αποστ. Μαυρομμάτης (Τουλίκας)

Κατάστημα τροφίμων

Φιλολάου, Παγκράτι

55

Αθανάσιος Μαυρομμάτης (της Κίτσου)

Παντοπωλείο

Έναντι Ι.Ν. Αγίας Αικατερίνης, ΦΙΞ

56

Χρήστος & Λάμπρος Μαυρομμάτης, μετέπειτα Γρηγόριος Γκάρτζος & Ιωάννης Καρκαμπέτας & Παναγιώτης Λαϊάκης

Κατάστημα τροφίμων

Θηβών 166, Πλατεία Δαβάκη, Καλλιθέα

57

Γεώργιος Γρηγ. Μουστάκας

Εδώδιμα – αποικιακά

Ισμήνης & Ελλησπόντου, Λόφος Σκουζέ

58

Μιχάλης Μουστάκας

Οινοπαντοπωλείο

Ιωαννίνων & Δωδώνης, Λόφος Σκουζέ

59

Χρήστος Μουχασίρης

Παντοπωλείο

Κουκάκι

60

Δημήτριος Μουχασίρης

Παντοπωλείο

Σταθμός Αμαρουσίου

61

Αθανάσιος Μπάκας

Οινοπαντοπωλείο

Αρχή Μεσογείων, Αμπελόκηποι

62

Αφοί Μπουκουράκη

Εμπόριο επίπλων

Ν. Ιωνία

63

Βασίλειος Ιωαν. Νίκας

Οινοπαντοπωλείο

Ευβοίας 21, Γαλάτσι

64

Βασίλειος Νικολός, μετέπειτα Ευάγγελος Σαμαράς

Οινοπαντοπωλείο

Καραϊσκάκη 4, Πλατεία Ψυρρή

65

Ιωάννης Ντάκος Αναγνώστης

Παντοπωλείο

Πιπίνου & Πατησίων

66

Αναστάσιος Ντάκος

Εστιατόριο

Ιερά οδός & Κωνσταντινουπόλεως, Βοτανικός

67

Γεώργιος Ντίκος (Καρκαμπέτας)

Παντοπωλείο

Πλατεία Ντάβαρη στην Αμφιθέα

68

Νικόλαος Γεωργ. Ντίκος

«ΕΡΜΗΣ» Αρωματική σαπωνοποιία

Μαυρικίου 2, Ιπποκράτους

69

Νικόλαος Γεωργ. Ντίκος

«ΕΡΜΗΣ» Αθηναϊκή ελαιουργία

Ρουφ

70

Τάκης Ντίκος

Παντοπωλείο

Παρθενώνος

71

Χρήστος Στέργιου Ντίκος

Κατάστημα τροφίμων

Εκαταίου 46, Ν. Κόσμος

72

Γεώργιος Στέργιου Ντίκος

Παντοπωλείο

Αρχές οδού Υπάρχου, ΦΙΞ, Ν. Κόσμος

73

Αθανάσιος Κων. Ντίκος

«Ελληνοπούλα» Παρασκευαστήριο Λίπη – βούτυρα

Πειραιώς & Μυλλέρου

74

Δημήτριος Ιωανν. Ντίκος (Μπαρμπατάκος)

2 Παντοπωλεία

α) Ψαρρών & Μεσολογγίου - Αγ. Διονύσιος, β) Πύρρας 4 - Χατζηκυριάκειο

75

Τσόνας, Γκουζάρας & Τάκης Ντίκος

Διακίνηση ξηρών καρπών – Κάμαρες*

Γαργαρέτα, Πλάκα

76

Γεώργιος Γρηγ. Ντουβέλης,

Παντοπωλείο

Λυσιατρείο

77

Απόστολος, Νικόλαος & Ιωάννης Ντουβέλης

Αγορά τροφίμων

Αριστοτέλους & Χέυδεν, Πλατεία Βικτωρίας

78

Απόστολος Παπαγιάννης

Αγορά τροφίμων

Πλατεία Αγ. Γεωργίου, Κυψέλη

79

Γεώργιος Στέργιου Παπαστεργίου

Παντοπωλείο

Φωκαίας & Φυλής, Πλατεία Βικτωρίας

80

Παναγιώτης Παπαστεργίου

Παντοπωλείο

Τέρμα Πετρούπολης

81

Γεώργιος Ράμμος (γαμπρός Τόσκα)

Παντοπωλείο

Ερμού προς σταθμό Αμαρουσίου

82

Απόστολος Γεωργ. Ράπτης (Σαλιαγκούτης)

Διακίνηση ξηρών καρπών – Κάμαρες**

Σάμου 8, Στ. Λαρίσης

83

Γεώργιος Χρ. Ράπτης (Γαμπρίκος)

Εδώδιμα – αποικιακά

Δυρραχίου & Κωνσταντινουπόλεως, στάση 8, Σεπόλια

84

Ευάγγελος Χρ. Ράπτης

Αναπηρικό περίπτερο

Φλοίσβος, Παλ. Φάληρο

85

Χρήστος Σιμιτσής, μετέπειτα Γιώργος Αθαν. Λεπενιώτης

Παντοπωλείο

Στάση Λυσιατρείου, Κεραμικός, Γκαζοχώρι

86

Γεώργιος Χρ. Σιμιτσής

Παντοπωλείο

Θησείο

87

Ιωάννης Γεωργ. Σιμιτσής

Κατάστημα τροφίμων

Αχαρνών & Αγ. Μελετίου

88

Γεώργιος Σταμπόλης

Παντοπωλείο και χονδρεμπόριο ελαιολάδου, τυριών κλπ

Σίδερα Ιεράς Οδού, Γκαζοχώρι και Πλατεία Θεάτρου 7

89

Χαράλαμπος Σταμπόλης

Οινοπαντοπωλείο

Σίδερα, Γκαζοχώρι

90

Ευάγγελος Γ. Σταχίκας

Ψιλικά

Αριστοτέλους 42Β & Ηπείρου

91

Χρήστος & Θεόδωρος Σταχίκας

Κατάστημα τροφίμων

Αγίου Σπυρίδωνος, Παγκράτι

92

Βασίλειος Σταχίκας & Αλέκος Κούτσιας, μετέπειτα Ευάγγελος Μουχασίρης

Κατάστημα τροφίμων

Οδός Καψάλη, Κολωνάκι

93

Δημήτριος Ταμπακιώτης

«Μινέρβα» Υπερ-κατάστημα τροφίμων της εποχής

Πατησίων & Ιουλιανού

94

Χρήστος Ιωαν. Τζίρος

Οινοπαντοπωλείο

Φυλής, Άγιος Νικόλαος

95

Δημήτριος Τόσκας (Μπάμπος)

Παντοπωλείο

Πλατεία Αμαρουσίου

96

Βασίλειος Τριζώνης & Κων/νος Μπάκας, μετέπειτα Βασίλειος Κων. Μπάκας

Κατάστημα τροφίμων

Πλατεία Πλαστήρα, Παγκράτι

97

Σωτήριος, Γεώργιος, Νικόλαος & Δημήτριος Τσιρογιάννης

Εργοστάσιο υφαντουργίας (1942-69)

Ν. Ιωνία

98

Αθανάσιος και Μαρίνα Χύμα

Οινοπαντοπωλείο (1956-78)

Δελφών 52, Περιστέρι

99

Ήππας (Φαρμάκης) & Γεώργιος Αθαν. Χύμας 

Κατάστημα τροφίμων

Αχαρνών & Κοδριγκτώνος

100

Ηλίας Κ. Χύμας

Παντοπωλείο

Φιλολάου, Παγκράτι

101

Δημήτριος Χύμας (Τσέλιγκας)

Ξηροί καρποί

Ηλεκτρικός σταθμός Θησείου

*Η δισέγγονη του Γιώργου Κούτσια, Κατερίνα Γαβαλά μας πληροφόρησε ότι το Μάκας προερχόταν από το λατινικό macchina δηλ. μηχανή γιατί ο προπάππους της ήταν ράφτης του χωριού, στο δε οινοπαντοπωλείο του στα Εξάρχεια είχε τακτικό πελάτη τον λάτρη του καλού οίνου, σατυρικό ποιητή Γιώργο Σουρή, κάτοικο της περιοχής.

**  Οι «Κάμαρες» ήταν χώροι για στέγαση και τροφή Τζουρτζιωτών μικροπωλητών, οι οποίοι σε αντάλλαγμα διακινούσαν τους εποχικούς ξηρούς καρπούς (κάστανα, καλαμπόκια, σύκα κλπ.) και το λευκό πολίτικο χαλβά που παρασκευάζονταν στους χώρους αυτούς. Συνήθως έμεναν 10 – 15 άτομα μαζί κάτω από δύσκολες συνθήκες.